Önemli her politik olay kişilerin, örgütlerin ve değişik kümelenmelerin çapının ne olduğunu ve ne olmadığını gösterir.
Türkiye solunun önemli bölümü Reyhanlı katliamında
maalesef yeniden sınıfta kaldı. Yapılan değerlendirmeler büyük çapsızlığı
göstermekten öteye gidemedi.
İçindeki korkuları bastırmak için senaryo uydurmanın
analiz yapmak sanıldığını yeniden gördük. Bir bölüm insan Reyhanlı’daki katliamın Özgür Suriye
Ordusu tarafından yapılmış olmasını istiyor. Olabilir, bu katliamı ÖSO da
yapmış olabilir. Ne ki, ihtimallere dayanılarak açıklama yapılmaz. Gerekçe
gösterebilmeniz gerekir.
Deniliyor ki: AKP Hükûmeti aylardan beri Reyhanlı’da
gerginlik politikası izliyordu. Bu beldede bulunan ÖSO yanlıları da haraç
toplamaktan başıboş davranmaya kadar her türlü davranışı sergiliyordu. Yerel
halk bunlardan rahatsızdı.
Bunların hepsinin doğru olduğunu kabul edelim. Buradan en
az 50 kişinin öldüğü katliama nasıl geçiyorsunuz? Yukarda söylediklerinizin
sonucu en az 50 kişinin öldürüldüğü katliam mıdır?
CHP’den Türkiye solunun bazı bölümlerine kadar ortak
dert, ne yapıp yapıp Suriye’deki Esad rejimini savunmaktır. Bunu açıkça
yapamadıkları zaman peşpeşe ihtimaller sıralayarak konuyu bulanıklaştırmaya
çalışıyorlar.
El Kaide de yapmış olabilir, İsrail de yapmış olabilir,
AKP hükümetinin kendisi de yapmış olabilir, hatta CIA bile yapmış olabilir. Ateşkes
olmasaydı bu listeye mutlaka PKK de eklenecekti. İhtimal sıralamanın sonu yok…
Esad zulmünden kaçan Suriyeli mültecilere ve Reyhanlı’da
çoğunluğu oluşturan Sünnilere karşı El Kaide’nin katliam düzenlemesi ihtimal
dahilinde görünmüyor. Hem Esad rejimine karşı El Kaide uzantısı olduğunu açıkça
belirten bir örgütle savaşacaksınız hem de Esad zulmünden kaçanları da hedef
alan katliam yapacaksınız; bu pek olacak iş değildir.
İsrail’in böyle bir katliam yapmış olması da ihtimal
dahilinde değildir. İsrail, Suriye’de Müslüman Kardeşler’in iktidara gelmesini
istemiyor ve bu nedenle de Esad’a karşı tavrını sınırlı tutuyor. Esad, İsrail
için kötünün iyisidir.
İsrail ile Mısır’ın ilişkileri Hüsnü Mubarak iktidarı
döneminde sorunsuzdu. Mısır’da Müslüman Kardeşler’in iktidar olmasından sonra
ilişkiler eskisi kadar sorunsuz değil.
Filistin’deki Hamas, Mısır’daki Müslüman Kardeşler’in
kardeş örgütüdür. Mubarak zamanında merkez bürosu Şam’da idi, Mısır’da iktidar
değişince Kahire’ye taşındı.
İsrail benzer bir gelişmenin Suriye’de de ortaya
çıkmasını kendi çıkarları açısından istemez.
ABD’ye gelince…
Erdoğan, Obama yönetiminden Suriye’ye müdahale etmesini
isteyecek ve bunu destekleyeceklerini bildirecek. ABD,
Suriye’ye açıkça müdahale etmeyecek…
Suriye’deki halk ayaklanmasında dincilerin dışındaki
grupları daha fazla desteklemeye yönelebilir, ama açık müdahale etmeyecek…
Arap ülkelerindeki halk hareketlerinde; öncelikle Tunus,
Mısır ve Suriye’de anti İsrail ve anti ABD sloganları duyulmadı. Geçmişte ise
böyle değildi. Esad yönetimi içerdeki patlamanın hedefini birkaç kez İsrail’e
yöneltmeyi denedi ama başaramadı.
ABD yönetiminin Arap dünyasında kökleri bulunan anti
Amerikancılığı kışkırtmamak için dikkatli davranması kendi çıkarları açısından
normaldir. ABD, Libya’da bile ön plana çıkmadı. Fransa ve İngiltere ön plana
çıktılar.
Emperyalizm ve uluslar arası teori konusunda zayıf birikime
sahip olan Türkiye solu buradan hareketle anlayamadığı bir şeyler olduğunu
seziyor ama tutarlı açıklama da yapamıyor.
Öyle görüşler var ki, insan ne söyleyeceğini şaşırıyor…
Bir görüşe göre, Suriye’nin iç işlerine karışılmaması
gerekir. Türkiye ile Suriye arasında 800 km’lik ortak sınır var. Bu ülkede 80 bin
kişi hayatını kaybetmiş ve 300 binden fazla kişi de Türkiye’ye sığınmacı olarak
gelmiş. Bu durumda nasıl olur da Suriye’deki durum sizi ilgilendirmez ya da
karışmazsınız?
AKP Hükümetinin Suriye politikası istikrarsızdır ve doğru
da değildir. Bunu belirtmek bir şeydir, hiç karışmayalım demek başka
bir şeydir.
Bir başka görüşe göre ise, Suriye halkı kendi kararını
verebilir.
“Siz nerede yaşıyorsunuz, ne olup bittiğinden hiç mi
haberiniz yok?” diye sormak gerekir. Suriye halkının bir bölümü Esad
yönetimini destekliyor, diğer bölümü ise ona karşı.
Esad yönetimini destekleyen kesimin yanında Rusya
Federasyonu, İran, Irak’taki Şiiler ve Lübnan’daki Hizbullah yer alıyor. Ülkede
Pastarlar, Iraklı Şiiler ve Hizbullah askerleri de savaşıyor.
Diğer kesimin arkasında ise ABD, Türkiye, Suudi Arabistan
bulunuyor. Bu kesim çok parçalı ve homojen değil.
Bir de Kürtlerin durumu var. Kürtlerin
Suriye’de Esad yönetimini desteklememesi ve hızla ordulaşarak bazı yerleşim
birimlerinin yönetimini ele geçirmesi Türkiye solunun önemli kesiminin hiç
hoşuna gitmiyor. Kimisi bu konudaki hoşnutsuzluğunu açıkça gösteriyor, kimisi
ise homurdanmakla yetiniyor. Bu kesimlerin ülkedeki ateşkes
sürecinden ve PKK’nin hareketli gerilla birliklerinin ülke dışına çıkmasından
da hiç hoşlanmadıklarını belirtmek gerek. Esad yanlılarıyla
Kürt özgürlük hareketi karşıtları bire bir aynı değil ama aralarında önemli
yakınlıklar bulunuyor.
Reyhanlı katliamı için ihtimaller sıralaması yapılırken,
bu katliamla ateşkes ve çözüm sürecinin ilişkisi üzerinde hiç durulmuyor.
Bölgede öncelikle Suriye ardından da İran çözüm sürecinden son derece rahatsız…
Reyhanlı katliamı ülkenin en önemli sorunundaki çözüm
sürecini geri plana itti. Bu katliamı gerçekleştirenler iyice
araştırılıp ortaya çıkarılmalıdır.
Ne ki, bu ülkenin en önemli sorunu Suriye değildir. Suriye’deki
durum önemli sorunlardan bir tanesidir. Çözüm sürecinin
öneminin ve bu sürecin ilerlemesi için yapılması gerekenlerin yeniden öne çıkarılması
gerekiyor.
15 Mayıs 2013
*
